แนวคิดทฤษฎีเพื่อนช่วยเพื่อนของเดวีส์ กับการประยุกต์ใช้ในการสอน

1. บทนำ

การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ไม่ได้เน้นเพียงการถ่ายทอดความรู้จากครูไปสู่ผู้เรียนเท่านั้น แต่ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ร่วมกัน การช่วยเหลือเกื้อกูลกันในหมู่เพื่อน หนึ่งในแนวคิดที่ได้รับความสนใจคือ “แนวคิดทฤษฎีเพื่อนช่วยเพื่อน” ของ เดวีส์ (Davies) ซึ่งชี้ให้เห็นว่าผู้เรียนสามารถทำหน้าที่เป็นทั้งผู้สอนและผู้เรียนได้ในเวลาเดียวกัน

2. ความหมายและแนวคิดหลักของทฤษฎีเพื่อนช่วยเพื่อนของเดวีส์

ทฤษฎีเพื่อนช่วยเพื่อนของเดวีส์ (Peer Tutoring Theory by Davies) เน้นการที่ผู้เรียนมีบทบาทในการช่วยเหลือ แนะนำ และสอนเพื่อนในกลุ่มเดียวกันหรือระดับชั้นที่ใกล้เคียงกัน ซึ่งช่วยให้เกิดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม (Active Learning) และสร้างความสัมพันธ์ทางสังคมที่ดี

• ผู้เรียนมีบทบาทเป็นทั้ง “ผู้สอน” และ “ผู้เรียน”
• การแลกเปลี่ยนความรู้ทำให้เกิดการเรียนรู้ที่ลึกซึ้ง
• สร้างความมั่นใจและทักษะการสื่อสาร

3. หลักการสำคัญของเดวีส์

เดวีส์เสนอว่า การเรียนรู้แบบเพื่อนช่วยเพื่อนควรมีองค์ประกอบหลัก ดังนี้

1. ความสมัครใจ – ทั้งผู้สอนและผู้เรียนต้องเต็มใจ
2. ความใกล้ชิดทางวัยหรือระดับชั้น – เพื่อให้เข้าใจปัญหาและภาษาในการสื่อสาร
3. การมีเป้าหมายร่วม – เช่น การสอบ การทำโครงงาน
4. การติดตามและประเมินผล – เพื่อปรับปรุงและแก้ไข

4. การประยุกต์ใช้ในบริบทการสอนปัจจุบัน

ปัจจุบัน การใช้แนวคิดเพื่อนช่วยเพื่อนถูกนำไปใช้ทั้งในห้องเรียนแบบปกติ และการเรียนออนไลน์ ตัวอย่างเช่น:

• การทำงานกลุ่มย่อยให้เพื่อนอธิบายบทเรียน
• การใช้แพลตฟอร์มออนไลน์ให้เพื่อนช่วยกันแก้โจทย์
• การจับคู่พี่เลี้ยงในโรงเรียนเพื่อช่วยนักเรียนใหม่

5. ตัวอย่างแผนการสอน (Lesson Plan)

6. ข้อดีและข้อจำกัด

ข้อดี

• เพิ่มความเข้าใจเนื้อหา
• พัฒนาทักษะการสื่อสารและการทำงานร่วมกัน
• ลดความกดดันระหว่างครูกับนักเรียน

ข้อจำกัด

• หากไม่มีการควบคุม อาจเกิดการสื่อสารข้อมูลผิด
• ผู้เรียนบางคนอาจไม่มั่นใจในการสอนเพื่อน